سیستم تصفیه فاضلاب در کارخانه شرکت مهندسی فراب صنعت تولید شده و بعد از منتقل شدن سیستم در محل پروژه راه اندازی می گردد. روند مورد استفاده برای تصفیـه روش لجن فعـال با هـوادهی گستـرده است که از نوع روش های هوازی و بیولوژیکی می­باشد. این پکیج قادر است بصورت روزانه فاضلاب ناشی از شست و شو  را تصفیه کرده و کیفیت پساب را به سطح استانداردهای زیست محیطی برساند.

روش های تصفیه فاصلاب

بطورکلی روش های تصفیه فاضلاب را می ­توان به ۳ دسته اصلی فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی تقسیم بندی نمود. اتفاق نادریست اگر که یکی از روش های گفته شده بتواند تمامی خواسته­ ها را از سیستم تصفیه برآورده سازد. بنابراین در اکثر موارد لازم است که ترکیبی از روشهای فوق استفاده شود.

۱-روشهای فیزیکی ­

در این روش از نیروهای فیزیکی برای جداسازی مواد از جریان فاضلاب استفاده می­ شود. بدلیل سادگی این فرآیند، روشهای فیزیکی اولین روش های مورد استفاده در تصفیه فاضلاب بوده­ اند.

هزینه به نسبت دیگر روش ها، کمتر است و همواره سعی شده در انتخاب فرآیند های تصفیه فاصلاب از حداکثر توان این روش استفاده شود.

آشغالگیری، دانه­ گیری، ته­ نشینی، شناورسازی، چربی­گیر و فیلتراسیون همگی نمونه ­هایی از روش های فیزیکی درتصفیه فاضلاب می­باشند.

۲-روشهای شیمیایی

دراین روش، فرآیند جداسازی یا تبدیل مواد آلاینده، به کمک افزودن موادشیمیایی ودر نتیجه واکنش ­های شیمیایی آن مواد صورت می­ گیرد. پیچیدگی در این فرآیندها به مراتب بیش از روشهای فیزیکی می­باشد.

پیچیدگی سبب دشواری نسبی در بهره­برداری از روشهای شیمیایی می­گردد. از این رو تا حد امکان سعی می ­شود که کمتر از روشهای شیمیایی در سیستم تصفیه استفاده شود. همچنین هزینه خرید و نگهداری مواد شیمیایی مورد نیاز در برخی موارد بزرگترین مانع در کاربرد فرآیندهای شیمیایی است.

ترسیب (انعقاد و لخته ­سازی) شیمیایی و گندزدایی با کلر وترکیبات آن جزء مهمترین روشهای شیمیایی مورد استفاده در تصفیه فاضلاب هستند.

۳- روشهای بیولوژیکی

به آن دسته از روش هایی که درآنها از فرآیندهای بیولوژیکی برای تصفیه فاضلاب استفاده می­شود، روش های بیولوژیکی می­ گویند. در این روشها میکروارگانیسم­ها (بویژه باکتریها) نقش اصلی را درفرآیند تصفیه برعهده دارند چراکه آنها با استفاده ازمکانیزم ­های درونی خود مواد آلی موجود در فاضلاب را جذب کرده و از آن برای تولید سلول جدید و کسب انرژی استفاده می­کنند.

از آنجاکه سهم عمده ­ای از آلاینده­های فاضلاب­ها را مواد آلی تشکیل می­دهند، استفاده از روشهای بیولوژیکی امروزه بطور گسترده­ای برای تصفیه فاضلاب ها متداول شده است. روشهای بیولوژیکی قادرند با هزینه ­ای پایین، طیف گسترده ­ای از آلاینده­ ها را مورد تصفیه قرار دهند.

۳-۱روش لجن فعال متعارف

این روش یکی از پرکاربرد ترین روشهای بیولوژیکی در تصفیه انواع فاضلاب ­های بهداشتی و تصفیه پساب صنعتی است. فرآیند بیولوژیکی در این روش از نوع هوازی بوده که رشد میکروارگانیسم ­ها درآن بصورت معلق صورت می­گیرد.

این روش عموماً درمواردی بکار می رود که حجم فاضلاب ورودی به تصفیه خانه بالا بوده و به همین سبب تأسیسات و تجهیزات ویژه ­ای برای آبگیری و هضم لجن در نظر گرفته می­شود.

 روش لجن فعال با هوادهی گسترده

فرآیند تصفیه در این روش مطابق فرآیند لجن فعال است با این تفاوت که به منظور کاهش حجم لجن تولیدی و مشکلات ناشی از آن اصلاحاتی در روش تصفیه صورت گرفته است. این اصلاحات شامل افزایش زمان ماند هیدرولیکی و عمر لجن می­باشد.

این تغییرات سبب شده است که میزان لجن دفعی بطور قابل ملاحظه­ای کاهش یابد. همچنین پایداری و مقاومت سیستم نسبت به نوسانات کیفی و کمی ورودی افزایش یافته است. انعطاف پذیری و پایداری این سیستم سبب شده است که امروزه در کشور ما بطور گسترده­ای از این روش برای تصفیه انواع فاضلاب های بهداشتی و صنعتی استفاده شود.

روش بستر لجن رو به بالا بی هوازی

این روش جزء مهمترین روشهای بیولوژیکی و بی­هوازی تصفیه فاضلاب است. در این روش رئاکتور مورد استفاده یک نوع رئاکتور با جریان رو به بالا است که در آن بستری از دانه­هایی که به شکل بیولوژیکی تشکیل یافته­اند، نقش پرکننده را دارند. هنگامی که فاضلاب به شکل یکنواخت از کف مخزن وارد می­شود، مایع از میان ناحیه هضم، که ناحیه جداسازی جامد و مایع است، عبور می­کند.

 جامداتی که در ناحیه ته ­نشینی جداشده­ اند به ناحیه بستر فعال بازگردانده می­شوند درحالیکه مایع به شکل پساب از سرریز خارج می­گردد. موادآلی توسط توده زیستی تثبیت می­شود وگازحاصل ازتثبیت مواد زاید درمحفظه گاز جمع ­آوری می­گردد.

در انتخاب یک روش تصفیه فاضلاب دو عامل نقش اصلی را ایفاء می­کنند.

عامل اول : کیفیت فاضلاب ورودی به سیستم

عامل دوم : کیفیت موردنیاز برای پساب خروجی می­باشد

عدم توجه به هریک از دو عامل فوق به هنگام انتخاب روش تصفیه سبب می­گرددکه سیستم تصفیه نتواند خواسته­های اساسی از آن را برآورده سازد.

انتخاب روش تصفیه

ماهیت آلی فاضلاب تولیدی از یک سو و بارآلودگی آن از سوی دیگر، سبب برتری روشهای بیولوژیکی بر دیگر روشها برای انجام عملیات اصلی تصفیه می­گردد. البته از روشهای فیزیکی و شیمیایی نیز در جریان تصفیه استفاده می­شود اما استفاده از آنها در مراحل پیش تصفیه و گندزدایی خواهد بود و بخش اصلی تصفیه به کمک روشهای بیولوژیکی به انجام خواهد رسید.

فرآیندها

سهم بسیار بالایی از بار آلودگی فاضلابهای بهداشتی مربوط به اجزای آلی آن می­باشد. این اجزا به سبب ماهیت خود منبع تغذیه بسیار مناسبی برای میکروارگانیسم­ها می­باشند. به همین سبب در اغلب موارد از روشهای بیولوژیکی برای تصفیه این فاضلابها استفاده می­شود.
آشغالگیری ذرات درشت دانه معمولاً درجریانات فاضلاب ها وجود دارد. برای جلوگیری از ایجاد مشکل در تأسیسات الکترومکانیکال و گرفتگی در لوله لازم است که این ذرات درشت دانه جدا گردند. این عملیات توسط واحد آشغالگیر یه انجام می­رسد.
آشغالگیرها در انواع و ظرفیتهای مختلف قابل ساخت هستند که طراحی و ساخت آنها با توجه به دبی فاضلاب، قطر ذرات عبوری، دستی یا مکانیکی بودن تمیزشدن آن، pH فاضلاب و شرایط بهره­برداری محلی صورت می­گیرد.

EAAS- هوادهی گسترده با رجوع به بخش معرفی روشهای بیولوژیکی و درنظر گرفتن مزایا و معایب هرکدام از سیستم­ها، سیستم لجن فعال با هوادهی گسترده به عنوان بهترین گزینه تصفیه برای بخش هوازی سیستم انتخاب شده است. چراکه این روش علاوه بر برخورداری از راندمان بالا در تصفیه، لجن بسیار کمتری تولیدکرده و همچنین لجن تولیدی آن تثبیت شده  خواهد بود. تولید لجن کمتر از آنجا مورد اهمیت قرار می­گیرد که مسئله دفع و پردازش لجن از مشکلات مهم تصفیه­ خانه­های فاضلاب است.
پس از استفاده از روش لجن فعال با هوادهی گسترده و ته نشین نمودن لجن تولیدی آن، این نیاز وجود دارد که پساب خروجی گندزدایی شود. بنابراین گندزدایی به عنوان آخرین فرآیند، درسیستم تصفیه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

گند زدایی

اگرچه وجود میکروارگانیسم­ها و به خصوص باکتری­ها در تصفیه فاضلاب نقشی اساسی را دارند ولی خروج بدون کنترل آنها از تصفیه­ خانه و ورود آنها به منابع آب پذیرنده می­تواند سبب بروز آلودگی میکروبی و بیماری­های ناشی از آن شود. به همین سبب فرآیند گندزدایی به عنوان آخرین فرآیند مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

واحدها:

۱-    آشغالگیری
به منظور جداسازی هرگونه مواد جامد درشت که از راههای مختلف می­توانند وارد شبکه جمع­آوری فاضلاب شود، در ابتدای سیستم یک واحد آشغالگیری پیش بینی شده است. این مواد جامد درشت مشکلاتی از قبیل گرفتگی و خوردگی پمپها و اتصالات آنها، تجمع در حوض هوادهی وانسداد فیزیکی لوله­های ارتباطی را به دنبال دارند.

۲-    مخزن متعادل ساز
دراغلب موارد در مقدار و کیفیت فاضلاب تولیدی نوساناتی وجود دارد. این درحالی است که بهترین راندمان سیستم زمانی اتفاق می­افتد که حجم بار وارده و کیفیت آن ثابت و پایدار باشد. به منظور چنین شرایطی لازم است که قبل از فرآیندهای اصلی تصفیه، با استفاده از یک مخزن متعادل ساز عملیات یکنواخت سازی کیفی و کمی فاضلاب را به انجام رساند.
همچنین با توجه به اینکه عموماً عمق لوله انتقال دهنده فاضلاب به سیستم بیش از ۲ متر است لذا لازم  است که جهت ایجاد شرایط هیدورلیکـی مناسب، عملیات پمپاژ صورت گیرد. که جهت کاهش هزینه­ها می­توان پمپ های مزبور را در مخزن متعادل ساز کارگذاری کرده و از این مخزن به عنوان ایستگاه پمپاژ اولیه نیز استفاده نمود.

این واحد شامل تجهیزاتی نظیر الکتروپمپ های مستغرق فاضلابی و سطح سنج می­باشد.

۳-    مخزن هوادهی
ماهیت هوازی فرآیند لجن فعال با هوادهی گسترده ایجاب می­نماید که جهت انجام صحیح واکنشها اکسیژن مورد نیاز سیستم تأمین شود. این عمل در مخزن هوادهی به وقوع می­پیوندد. به عبارت دیگر وظیفه مهم و اساسی تأمین اکسیژن مورد نیاز سیستم به عهده مخزن هوادهی و هواده­های مرتبط با آن است. دراین مخزن اصلی­ترین واکنشهای تصفیه اتفاق افتاده و مواد آلی پس از تجزیه به توده­های سلولی و انرژی تبدیل می­گردند.
مهمترین تجهیزات مربوط به این واحد هواده ­هایی هستند که هوای مورد نیازسیستم رابه فاضلاب تزریق می­کنند.دیگرتجهیزات این واحد شامل لوله کشیهای سیستم هوادهی و افشانک­های پخش هوامی­باشند.

۴-    مخزن ته نشینی
مجموعه فرآیندهای اتفاق افتاده در مخـزن هـوادهی منجر بـه تولید توده­های بیولوژیکی سنگینی می­شودکه قابلیت ته­نشینی دارند. از این رو پس از مخزن هوادهی یک مخزن ته­نشینی قرارداده می­شود تا بدین وسیله بتوان توده­های تشکیل شده را ازجریان فاضلاب حذف نمود.
در کف این مخزن تجهیزات مربوط به پمپاژ لجن ته­نشین شده که شامل پمپ حبابی (Air Lift Pump) و لوله ورودی هوای آن و نیز لوله تخلیه لجن وجود دارد.

۵-    مخزن هاضم لجن
لجن ته­نشین شده در مخزن ته­نشینی لازم است که ضمن خروج از مخزن ته­نشینی با نسبت مناسب به سمت مخزن هوادهی و هاضم لجن فرستاده شود. به سبب آنکه لخته­های تشکیل شده لجن بصورتی ضعیف به یکدیگر پیوسته شده­اند استفاده از پمپ های سانتریفیوژ سبب شکسته شدن این لخته­ها خواهد شد. به همین علت برای پمپاژ لجن فعال معمولاً از پمپهای حبابی (Air Lift Pump) استفاده می­شود.

۶-    مخزن گند زدایی
دراین مخزن عملیات گندزدایی (ضدعفونی) به انجام می­رسد. در این واحد با انجام مجموعه­ای از واکنش­های اکسیداسیون میکروارگانیسم­های موجود از جریان فاضلاب حذف می­گردند.

۷-    هاضم لجن
به منظور نگهداری لجن مازاد تا زمان دفع نهایی آن، یک مخزن برای ذخیره لجن در نظرگرفته شده است

۸-    تابلو برق

برای بهره­برداری مناسب از سیستم­های تصفیه لازم است که بهره­ بردار بتواند بوسیله یک تابلو فرمان کلیه تجهیزات الکترومکانیکی سیستم را کنترل و راهبری نماید. بنابراین یکی از اجزای سیستم تصفیه تابلو کنترل و توزیع قدرت است.
مصالح سازه ایی برای ساخت این تصفیه­خانه از سه نوع مصالح می­توان استفاده کرد. مصالح بتنی مسلح، فولادی و پلی­اتیلنی امروزه مهمترین مواد مورد استفاده در ساخت انواع تصفیه­خانه­ها هستند. برای انتخاب درست مصالح مورد استفاده در ساخت تصفیه­خانه­ها نکات زیر را باید همواره مورد توجه قرار داد.

این نکات عبارتند از:

۱-    هزینه ساخت

۲-      سرعت ساخت و اجرا

۳-    قابلیت ارتقاء و افزایش ظرفیت تصفیه­خانه

۴-    مقاومت در برابر شرایط محیطی

۵-    قابلیت جابجایی واحدها و سیستم تصفیه

۶-    امکان انجام اصلاحات مورد نیاز در طول بهره­برداری با حداقل هزینه

۷-    عمر مفید سازه­ها و تأسیسات

بتن مسلح :

بتن مسلح جزء قدیمی­ترین مصالح مورد استفاده در ساخت انواع تصفیه­ خانه­ ها است. از این مصالح به­ خصوص در ساخت تصفیه­ خانه­های بزرگ و در مقیاس تصفیه­ خانه­ های شهری و یا شهرکهای صنعتی بزرگ استفاده می­شود­. به دلیل ماهیت قلیایی که بتن دارد همواره مشکلاتی در خصوص تماس فاضلاب های اسیدی با آن بروز می­نماید و از آنجا که استفاده از پوششهای حفاظتی بتن مقرون به صرفه نیست در بسیاری از موارد از سازه­های بتنی بدون هیچ­گونه پوشش حفاظتی استفاده می­شود.

ویژگیهای استفاده از بتن مسلح در ساخت سیستم­ های تصفیه شامل موارد زیر است:
۱-    در مقیاس تصفیه­ خانه­ های بزرگ هزینه آن نسبت به دیگر مصالح کمتر است.
۲-    سرعت ساخت این سیستم­ ها خیلی پایین بوده و در صورت برخورد مراحل ساخت به فصول سرد سال مشکلات زیادی در ساخت تصفیه­خانه بوجود خواهد آمد.
۳-    لازم است که این سیستم­ ها بصورت درجا ساخته شده و امکان ساخت آنها در خارج از محل بهره­برداری وجود ندارد.
۴-    به سبب ماهیت اسیدی بسیاری از فاضلابها همواره این سیستم­ها با مشکلات خوردگی آرماتورها و پوسته­ شدن جداره بتن روبرو هستند.
۵-    امکان جابجایی هر چند کوچک این سیستم­هاحتی با صرف هزینه­های بالا وجود ندارد.
۶-    عملیات ساختمانی این سیستم­ ها سنگین بوده و در محلهایی که انجام کارهای ساختمانی و عمرانی مشکلاتی را در محل احداث تصفیه­خانه ایجاد می­نمایند،‌ساخت آنها همواره با مشکل روبروست.
۷-    این سیستم­ها را می­توان هم بصورت نیمه مدفون و هم مدفون اجرا کرد.

فولاد

یکی از پرکاربردترین مصالح مورد استفاده در ساخت تصفیه­ خانه­ ها به خصوص تصفیه­ خانه­ های کوچک یا همان پکیج­های تصفیه، فولاد است. فولاد به سبب مقاومت بسیار بالا و انعطاف­پذیری در ساخت هر شکل سازه و سرعت در ساخت مقبولیت زیادی به خصوص در ساخت تصفیه­ خانه­ های واحدهای صنعتی و اجتماعات کوچک دارد.­ عمده نگرانی که در استفاده از این ماده وجود دارد بحث خوردگی است که این نگرانی با استفاده از پوششهای محافظتی استاندارد کاملاً  رفع شده است.

ویژگیهای استفاده از فولاد در ساخت سیستم­ های تصفیه شامل موارد زیر است:
۱-    سرعت ساخت این تصفیه­خانه­ها بالاست.
۲-    این سیستم­ها به راحتی قابلیت جابجایی داشته و در صورت نیاز می­توان محل تصفیه­خانه را به محل مناسب تغییر داد.
۳-    در ظرفیتهای پایین هزینه ساخت سیستم تصفیه با استفاده از فولاد کمتر از دیگر مواد است.
۴-    این امکان وجود دارد این سیستم­ها در محل خارج از پروژه و با امکانات بهتر و کاملتر ساخته شده و سپس به محل پروژه انتقال یافته و مورد بهره­برداری قرار گیرند.
۵-    نما و منظره این سیستم­ها کاملا قابل کنترل بوده و قابلیت هماهنگی با هر محیطی را دارند.
۶-    نیاز به گودبرداری و عملیات ساختمانی زیادی نداشته و دارای حداقل مشکلات ناشی از کارهای ساختمانی در محل هستند.
۷-    بدلیل خواص شیمیایی فولاد، استفاده از پوششهای حفاظتی در سطوح تماس فاضلاب با فولاد ضروری است.
۸-    در شرایط عادی و بدون در نظرگرفتن تمهیدات لازم امکان مدفون ساختن این سیستم­ها وجود ندارد.

مهمترین مزایای پکیج تصفیه فاضلاب عبارت است از : 
– بدون بو
– شکل ظاهری زیبا و مستحکم مصرف انرژی پایین
– قابلیت ارتقا در صورت تغییرات در ساختمان اولیه
– کارایی و راندمان بسیار بالا در تصفیه فاضلاب
– قابلیت جابجایی پکیج حتی پس از نصب و راه‌اندازی
– سرعت بالا در ساخت، نصب و راه‌اندازی
– برخورداری از کلیه واحدها و تجهیزات موردنیاز جهت تصفیه
– گارانتی یک ساله و ۱۰ سال خدمات پس از فروش
– سهولت بهره‌برداری و نگهداری به سبب نوع طراحی و ساخت و تجهیزات بکاررفته در پکیج

منبع: http://www.farabsanaat.com/